Po zakończeniu sesji uczestnik będzie potrafił:

• wyjaśnić dlaczego młodzi uczniowie mogą potrzebować ePortfolio,

• opisać proces ePortfolio,

• wyjaśnić jak proces ePortfolio może wspierać ucznia.

Po zakończeniu tej sesji uczestnik

• przedyskutował szanse i bariery wprowadzenia ePortfolio,

• przygotował listę pomysłów na wykorzystanie ePortfolio w swojej pracy.

Zainteresowanie wykorzystaniem metody ePortfolio oraz ilość prac i wdrożeń z tym związanych wzrosła znacząco w ciągu ostatnich lat. Publikowanych jest coraz więcej książek, podręczników, artykułów na temat doświadczeń związanych z wykorzystaniem ePortfolio w edukacji. Poniżej przedstawimy genezę ePortfolio, definicje oraz istotne zagadnienia związane z wprowadzaniem tej metody.

Wprowadzenie i definicje

Oto co o genezie ePortfolio piszą naukowcy z EduMedia Group z Salzburg Research, (Schaffert, Hornung-Prähauser, Hilzensauer & Wieden-Bischof, 2007, E-Portfolio-Einsatz an Hochschulen: Möglichkeiten und Herausforderungen, http://www.scil.ch/publications/reports/2007-03- brahm-seufert-next-generation-learning.pdf , p. 76; referring to Häcker 2006):

Pojęcie "portfolio" wywodzi się z włoskiego "portafoglio", które z kolei składa się z czasownika "portare" (nieść) i "foglio" (papier lub strona). Celem ePortfolio jako metody nauczania jest dokumentowanie i wspieranie samego procesu, jego wyników oraz kompetencji. Elementy portfolio można znaleźć w gazetkach szkolnych Celestina Freineta (http://www.literka.pl/modules.php?name=News&file=article&sid=12044) lub projekcie rocznym według Rudolfa Steinera.

W przypadku wykorzystania mediów elektronicznych do prowadzenia, dokumentowania, zarządzania lub prezentowania portfolio możemy mówić wtedy o "ePortfolio", "portfolio elektronicznym" "portfolio cyfrowym" (ang. "digital portfolio") lub "portfolio w sieci" (ang. "webfolios").

Gdy próbujemy wyjaśnić, czym jest ePortfolio to okazuje się, że istnieje wiele sposobów jego definiowania. Na przykład Helen Barrett, jedna z bardziej znanych zwolenniczek tej metody pisze:

ePortfolia można zdefiniować jako "celowy zbiór prac ucznia (lub nauczyciela), które ilustrują starania, postępy i osiągnięcia w jednej lub wielu dziedzinach, na przestrzeni czasu. Elektroniczne portfolio wykorzystuje technologie cyfrowe, umożliwiając użytkownikowi zbieranie i organizowanie artefaktów (elementów portfolio) w różnych formatach (dźwięk, obraz, grafika, tekst). Portfolio opierające się na standardach wykorzystuje bazy danych lub linkowanie hipertekstowe celem czytelnego zaprezentowania związków między standardami i celami, artefaktami oraz refleksją. Refleksja stanowi o zasadności wybory artefaktów do zademonstrowania wybranych standardów czy złożonych celów. Portfolio elektroniczne jest narzędziem refleksji umożliwiającym zademonstrowanie rozwoju ucznia w czasie.(Barret, 2004)

W polskiej wersji Wikipedii znajdziemy następującą definicję:

Elektroniczne portfolio (e-portfolio, cyfrowe portfolio) to kolekcja cyfrowych elementów (tekst, pliki multimedialne i inne, notki z bloga, linki, analogowe źródła po cyfrowej konwersji, itp.) zebrana w całość (lub stale uzupełniana), zarządzana przez autora i często służąca prezentacji (zwykle przez internet). Za pomocą ePortfolio, jego autor wyraża siebie oraz demonstruje swój rozwój. W procesie edukacyjnym, ePortfolio wspomaga autorefleksję, która prowadzi do większej świadomości własnych osiągnięć i braków uczącego się. W szkolnictwie, ePortfoliomoże być pomocne podczas formalnej oceny uczącego się, gdzie nauczyciel lub wykładowca ma dostęp do pełnego obrazu postępów i osiągnięć udokumentowanych cyfrowo. Niektóre systemy ePortfolio pozwalają wybierać różne składniki portfolio dla różnych grup odbiorców, przez co jedno ePortfolio może być używane dla wielu celów.

W zależności od czasu procesu pracy nad ePortfolio można wyróżnić trzy jego rodzaje:

• prezentacyjne,

• strukturyzowane,

• rozwijające się.

Struktura ePortfolio prezentacyjnego powstaje po to by przedstawić już wcześniej stworzone artefakty. ePortfolio strukturyzowane powstaje w procesie tworzenia artefaktów w ramach wcześniej założonej struktury ePortfolio. ePortfoliorozwijające się w procesie tworzenia i dodawania nowych artefaktów mniej lub bardziej zmienia swoją strukturę.

Systemy ePortfolio (komercyjne i open-source) znajdują zastosowanie na wszystkich szczeblach szkolnictwa m.in. w Wielkiej Brytanii, Stanach Zjednoczonych, Kanadzie i Holandii. [dostęp: 06.05.2010]

Pomimo różnic występujących w poszczególnych definicjach, każda z nich skupia się na procesie, który:

• kładzie nacisk na wyniki (efekty) uczenia oraz sam proces uczenia się,

• wykorzystuje technologie komunikacyjne,

• wspiera samodzielne uczenie się, planowanie, dokumentowanie oraz refleksję,

• zawiera w sobie możliwość autentycznej oceny i całościowego podejścia do pracy ucznia.

Z technicznego punktu widzenia ePortfolio łączy w sobie następujące elementy (Luigi Canali De Rossi (2006): Electronic Portfolios: What Are They?):

• osobista przestrzeń do pracy w sieci, gdzie uczeń może w łatwy sposób pisać i publikować,

• informacje tekstowe, odnośniki, grafikę, dźwięk lub filmy cyfrowe,

• dodatkowo ułatwia innym edycję, komentowanie, dodawanie treści (np. wiki),

• sieci społeczne i elementy aplikacji społecznościowych, które umożliwiają odkrycie innych uczniów czy nauczycieli o podobnych zainteresowaniach czy wiedzy i skontaktowanie się z nimi,

• narzędzia do publikacji i rozpowszechniania treści (newsletter, email, RSS, ogłoszenia, etc.),

• funkcje kategoryzowania, tagowania (nadawania znaczeń i opisów) i klasyfikowania wytworzonych, zebranych i opublikowanych zasobów,

• narzędzia do wyszukiwania i filtrowania pozwalające na szybkie znalezienie istotnych w danym kontekście informacji związanych z uczniem,

• narzędzia do zarządzania i nadawania praw dostępu, które umożliwiają personalizację dostępu do zasobów dla różnych użytkowników.