SAMOOCENA, OCENA WZAJEMNA, REFLEKSJA
Schematy i cykle refleksji
Schemat refleksji Bortona (3C czyli 3xCo)
- Co (mam)? [oryg. What?]
- Co (z tego wynika)? [oryg. So what?]
- Co (dalej) (mogę począć)? [oryg. Now what?]
Co?Poziom: opis i samoświadomość.
Wszystkie pytania zaczynają się od słowa Co
Przykładowe pytania
- Co się zdarzyło?
- Co zrobiła/em?
- Co zrobili inni?
- Co próbowała/em osiągnąć?
- Co w tym doświadczeniu było dobrego?
- Co w tym doświadczeniu było złego?
Co z tego? Poziom: analiza i ewaluacja.
Zastanawiamy się głębiej, co kryje się za doświadczeniem.
Przykładowe pytania
- Co w tym doświadczeniu było ważnego?
- (Zatem) jaka jest jego waga?
- (Zatem) czego jeszcze powinnam/powinienem się dowiedzieć na ten temat?
- (Zatem) czego się nauczyła/em?
Co dalej? Poziom: synteza
Budujemy na poprzednich poziomach refleksji aby móc rozważyć możliwe alternatywne przebiegi doświadczenia oraz zaplanować ewentualne dalsze kroki.
Przykładowe pytania
- Co teraz muszę zrobić?
- Co teraz powinnam/powinienem zrobić?
- Co teraz mogłabym/mógłbym zrobić?
- Jakie mogąbyć następstwa/konsekwencje tych działań?
Cykl refleksji Gibbsa
6-etapowy cykl Gibbsa (rys. obok)
- Etap 1. Kontekst (Description of the event)
- wersja skrócona: opisz zdarzenie, wyjaśnij kto jeszcze w nim uczestniczył, co próbowała(e)ś osiągnąć, co się wydarzyło;
- wersja pełna: opisz szczegółowo wydarzenie, którego dotyczy refleksja (w tym: gdzie była(e)ś, kto jeszcze, co robiła(e)ś, co robili inni, jaki był kontekst wydarzenia, co się wydarzyło, jaka była twoja w tym rola, jakie były role innych, jakie były rezultaty.
- Etap. 2: Myśli i uczucia (Feelings and Thoughts (Self awareness))
- Etap 3: Ewaluacja (Evaluation)
- Etap 4: Analiza (Analysis)
- Etap 5. Konkluzja, synteza, możliwe alternatywy (Conclusion, Synthesis)
- Etap 6: Plany na przyszłość (Action plan)
Alternatywny cykl Gibbsa
- Context
- Describe what has happened.
- Write a description of the event/happening.
- Explain who was involved, what you were trying to achieve, what happened.
- Thoughts
- What were you thinking at the time (Important to journal your thoughts at the time)
- What were you thinking afterwards?
- Feelings
- What were your feelings or emotions at the time?
- Were you feeling positive or were you experiencing negative feelings?
- How did you feel about things afterwards?
- Evaluation
- How did things go?
- Did they go well or were there problems and if there were, were you able to resolve them?
- Analyse
- Try to identify the factors that affected the outcome?
- What helped and what proves a hindrance?
- Can you make sense of why certain things happened?
- What were you trying to achieve?
- Can you make sense of this experience in the light of past experiences and future practices?
- Reframe
- What might you have done differently?
- What other choices did I have?
- Could you have adopted an alternative strategy or approach?
- Could you dome something to lessen the possibility of negative events?
- Future Action
- What will you do in this kind of situation in the future?
- How do you feel about this experience now?
- What have you learnt?
Schemat refleksji KWL
KWL, to skrót od I Know - I Wonder - I Learned (Wiem - Zastanawiam się - Nauczyła/em się)
Rady
- Uczniowie powinni otrzymać albo trzy oddzielne karty, albo jedną trójdzielną (w tym drugim przypadku poleć uczniom złożyć kartkę na trzy części).
- Kolory nie są konieczne, ale są wskazane (stale stosowane te same oznaczenia kolorystyczne bardzo ułatwią uczniom skupienie się na treści poszczególnych etapów refleksji). Można użyć kolorowych kartek; w przypadku druku na białych kartkach dla oszczędności można użyć tylko kolorowych pasków w nagłówku każdej części. Ważne, żeby kolory były zawsze te same.
- Zbierz karty uczniów kiedy wypełnią pierwsze dwie części. Odetnij trzecią część i wręcz im na końcu zajęć. Oczywiście uczniowie mogą sami oderwać trzecią część karty.
- Dobrym pomysłem jest zrobienie podsumowania z całą grupą zanim poprosisz uczniów o indywidualne wypełnienie części “Nauczyła/em się”.
- Przypomnij uczniom, że ich refleksja podlega ocenie (chyba że zaplanowała/eś inaczej).
Wzór karty refleksji KWL.
Opr. L. Hojnacki na podstawie: www.learner.org/libraries/readingk2/pdf/know_wonder_learn.pdf
Ewaluacja
...to systematyczne badanie wartości albo cech konkretnego programu, planu, działania (eksperymentu) bądź obiektu (np. programu nauczania, rozwiązania technicznego,...) z punktu widzenia przyjętych kryteriów, w celu jego usprawnienia, rozwoju lub lepszego zrozumienia.
c.d.n.